وب جهانی بخش عمومی و نمایانی از اینترنت است که بهطور معمول استفاده میشود. این شامل وبسایتها و منابعی است که برای عموم قابل دسترسی هستند. تنها 2% از اطلاعات اینترنت از طریق وب جهانی میزبانی میشود. دارک وب از دید عمومی اولیه مخفی است و دسترسی محدود از طریق موتورهای جستجو دارد. به عنوان مثال، لیستهای پستی که توسط یک شرکت نگهداری میشود، بخشی از دارک وب است. بیش از 90% از اطلاعات در وب عمیق نگهداری میشود. در ادامه به دارک وب چیست می پردازیم.
دارک وب چیست؟
در اواخر دهه ۱۹۹۰، دو سازمان تحقیقاتی در وزارت دفاع ایالات متحده تلاشهایی را برای توسعه یک شبکه ناشناس و رمزگذاریشده آغاز کردند تا ارتباطات حساس جاسوسان آمریکایی را محافظت کنند. این شبکه مخفی نباید برای کاربران عادی اینترنت شناختهشده یا در دسترس باشد. در حالی که هدف اولیه پنهانکاری هرگز بهطور کامل محقق نشد، برخی از محققان ارزش دیگری در این پروژه دیدند: راهاندازی یک سازمان غیرانتفاعی متمرکز بر ناشناسسازی برای فعالان حقوق بشر و حریم خصوصی.
اینجاست که شبکه تور (Tor) وارد میشود، مخفف "The Onion Router" که به لایههای متعدد رمزگذاری محافظ اطلاعات عبوری اشاره دارد. تور در حاشیه اینترنت فعالیت میکند و فناوری پایهای دارک وب را تشکیل میدهد. مجموعهای از سایتهای مخفی که از طریق مرورگرهای معمولی قابلدسترسی نیستند و موتورهای جستجویی مانند گوگل آنها را ایندکس نمیکنند. مرورگر تور که بهصورت رایگان قابل دانلود است تنها چیزی است که برای باز کردن این گوشه پنهان از وب نیاز دارید، جایی که حریم خصوصی حرف اول را میزند. اما این ناشناسماندن رادیکال، سایهای طولانی به همراه دارد.
راه های دستیابی به دارک وب چیست؟
دارک وب از طریق نرمافزارها و برنامههای خاصی قابل دسترسی است. رایجترین این نرمافزارها TOR (The Onion Router) نام دارد. این نرمافزار کاربر را از طریق هدایت تمام درخواستها به یک منبع متمرکز و تغییر مسیر تصادفی آن، ناشناس میکند. به آن "روتر پیاز" گفته میشود زیرا وعده لایههای رمزگذاری را میدهد، بهطوریکه کاربر نمیتواند شناسایی شود.
آیا وب عمیق غیرقانونی است؟
دسترس به نرمافزارهایی مانند TOR غیرقانونی نیست و همه محتواهای وب عمیق غیرقانونی نیستند. به عنوان مثال، ناشناس بودن وب عمیق میتواند برای افشاگری استفاده شود. با این حال، به دلیل سطح حریم خصوصی که ارائه میدهد، بسیاری از فعالیتها و معاملات غیرقانونی در دارک وب انجام میشود.
چرا جوانان از وب عمیق استفاده میکنند؟
ناشناس بودن: جوانان ممکن است بخواهند در تعاملات آنلاین خود ناشناس بمانند. این ممکن است به این دلیل باشد که آنها به نظارت اینترنتی اعتماد ندارند.
خدمات پنهان: یک سرویس پنهان به سرویسی گفته میشود که در آن نه تنها کاربر، بلکه خود وبسایت نیز ناشناس بودن خود را از طریق TOR حفظ میکند.
فعالیت غیرقانونی: جوانان ممکن است برای مقاصد غیرقانونی به وب عمیق دسترسی پیدا کنند. بهرهبرداری از کودکان شامل فریب دادن و وادار کردن کودکان به استفاده از وب عمیق برای خرید یا فروش مواد مخدر، اسلحه و اجناس دزدی است. جوانان همچنین ممکن است به دنبال اطلاعاتی در مورد دیدگاههای افراطی باشند که در وبسایتهای عمومی کمتر در دسترس است.
مناطق خاکستری در دارک وب چیست؟
مناطق خاکستری دارک وب چیست؟ امروزه بیش از ۶۵,۰۰۰ نشانی منحصربهفرد با پسوند .onion در شبکه تور وجود دارد. یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ که توسط شرکت امنیت رایانهای Hyperion Gray انجام شد، حدود ۱۰ درصد از این سایتها را فهرستبندی کرد و دریافت که رایجترین عملکردهای آنها شامل ارتباط از طریق انجمنها، اتاقهای گفتگو، میزبانهای فایل و تصویر، و همچنین تجارت از طریق بازارهای آنلاین است. این نقشهای عملکردی، بهویژه در ارتباط با ارتباطات، از بسیاری از کاربردهایی پشتیبانی میکنند که در جوامع آزاد قانونی و مشروع محسوب میشوند. علاوه بر این، مطالعهای در سال ۲۰۱۶ توسط شرکت تحقیقاتی Terbium Labs که ۴۰۰ سایت .onion را بهصورت تصادفی تحلیل کرد، نشان میدهد که بیش از نیمی از دامنههای موجود در وب عمیق در واقع قانونی هستند.
برای افرادی که در رژیمهای سرکوبگری زندگی میکنند که بخشهای بزرگی از اینترنت را مسدود کرده یا مخالفت سیاسی را مجازات میکنند، وب عمیق راهی برای دسترسی به اطلاعات و محافظت از آزار و اذیت است. در جوامع آزادتر، میتواند ابزاری حیاتی برای افشاگری و ارتباطات باشد که از افراد در برابر انتقام یا قضاوت در محیط کار یا اجتماع محافظت میکند. همچنین، ممکن است صرفاً راهی برای حفظ حریم خصوصی و ناشناسماندن باشد، برای کسانی که نگران ردیابی، استفاده و احتمالاً کسب درآمد از دادههایشان توسط شرکتها و دولتها هستند. امروزه بسیاری از سازمانها یک وبسایت مخفی در تور دارند، از جمله تقریباً تمامی روزنامههای بزرگ، فیسبوک و حتی سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده (CIA). دلیل این امر آن است که داشتن یک وبسایت در تور نشانهای (گاهی نمادین) از تعهد به حریم خصوصی است. برای مثال، نیویورک تایمز و CIA هر دو امیدوارند که ارتباط با افرادی را که میتوانند اطلاعات حساس ارائه دهند تسهیل کنند.
از سوی دیگر، همان حریم خصوصی و ناشناسماندنی که از مردم در برابر دیکتاتورها و تبلیغات هدفمند محافظت میکند، وب عمیق را به سکویی برای جنایت تبدیل کرده است. برخی از فعالیتهای غیرقانونی رایج شامل قاچاق اسلحه، معامله مواد مخدر و به اشتراکگذاری محتوای سوءاستفادهآمیز که اغلب شامل کودکان میشود مانند پورنوگرافی و تصاویر خشونت و سایر انواع سوءاستفاده است. برخی از وبسایتها نیز به تبلیغ ایدئولوژیهای نئونازیها، برتریطلبان سفیدپوست و سایر گروههای افراطی میپردازند.
نقش بیت کوین و ارز های دیجیتال در دارک وب چیست؟
همراهی خدمات دارک وب با ارزهای دیجیتال باعث ایجاد انتظاراتی برای رونق جرم و جنایت شده است. بیش از یک دهه پیش، یک کارشناس رمزنگاری ناشناس (با تخصص ویژه در شکستن رمزهای عبور) که از نام مستعار ساتوشی ناکاموتو استفاده میکرد، اولین ارز و شبکه پرداخت جهانی را ایجاد کرد که تحت کنترل هیچ دولتی نبود: بیتکوین. بیتکوین که در ابتدا یک وسیله مبادله تخصصی برای جامعه فناوری محسوب میشد، در سال ۲۰۱۱ به ارز منتخب فروشندگان مواد مخدر تبدیل شد که در سایتی از وب عمیق به نام «جاده ابریشم» (Silk Road) معامله میکردند. در پنج سال گذشته، ترکیب یک شبکه رمزگذاریشده که از دید اکثر جهان پنهان است و یک ارز تراکنشی که تقریباً برای مقامات مجری قانون غیرقابل ردیابی است، منجر به ایجاد بازاری کوچک اما مهم از فروشندگان غیرقانونی شد که کالاهای غیرقانونی میفروشند.
از میان نزدیک به ۲۰۰ دامنهای که توسط Terbium Labs به عنوان غیرقانونی فهرستبندی شدهاند، بیش از ۷۵ درصد به نظر میرسد که بازارهای آنلاین باشند. بسیاری از این بازارها توسط بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال مانند مونرو تأمین میشوند. محبوبترین محصولات، مواد مخدر تفریحی و دارویی هستند، و پس از آن مدارک دزدیدهشده و جعلی مانند هویتها، کارتهای اعتباری و اطلاعات بانکی قرار دارند. برخی از سایتها خدمات هک و جرایم فناوری را ارائه میدهند، از جمله بدافزار، حملات محرومسازی از سرویس (DDoS)، و هک سفارشی. تعداد قابلتوجهی از سایتها ترکیبی از این محصولات و سایر کالاها، از جمله پورنوگرافی و اجناس تقلبی را ارائه میدهند.
اگرچه ماهیت جدی و رشد سریع معاملات غیرقانونی در وب عمیق باید دولتها و نهادهای مالی جهانی را نگران کند، اما سهم کلی تجارت جهانی که در وب عمیق انجام میشود، در مقایسه با تجارت غیرقانونی جهانی، ناچیز است. گزارش اخیر یک شرکت پیشرو در تحلیل پرداختهای رمزنگاریشده، Chainalysis، نشان میدهد که تراکنشهای بیتکوین در وب عمیق از حدود ۲۵۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۲ به ۸۷۲ میلیون دلار در سال ۲۰۱۸ افزایش یافته است. این شرکت پیشبینی کرده است که تراکنشهای بیتکوین در وب عمیق در سال ۲۰۱۹ از ۱ میلیارد دلار فراتر خواهد رفت. اگر این پیشبینی درست باشد، سطحی بیسابقه از تراکنشهای غیرقانونی در این حوزه رقم خواهد خورد. این گزارش همچنین اشاره میکند که سهم تراکنشهای بیتکوین مرتبط با معاملات غیرقانونی از سال ۲۰۱۲ به میزان ۶ درصد کاهش یافته و اکنون کمتر از ۱ درصد از کل فعالیتهای بیتکوین را تشکیل میدهد. به طور کلی، سازمان ملل متحد تخمین میزند که میزان پولشویی جهانی در یک سال معادل ۲ تا ۵ درصد تولید ناخالص داخلی جهان است یعنی بین ۱.۶ تریلیون تا ۴ تریلیون دلار.
حتی اگر حجم اقتصادی کلی فعالیتهای غیرقانونی در دارک وب نسبتاً کوچک باقی بماند، بسیاری از تهدیدهای مخرب و جدی برای جوامع امروزی در سایههای شبکه تور فعالیت میکنند و بنابراین مستلزم توجه جدی نهادهای بینالمللی نظارتی، موسسات مالی و سازمانهای مجری قانون هستند.
پلیس در سایههای وب عمیق
پلیس در سایه های دارک وب چیست؟ محافظت از مخالفان سیاسی، طرفداران حریم خصوصی و افشاگران نباید به قیمت قدرت بخشیدن به سوءاستفادهکنندگان از کودکان، قاچاقچیان اسلحه و اربابان مواد مخدر تمام شود. این چالش پیش روی تنظیمکنندگان قوانین و نهادهای اجرای قانون است: طراحی رویکردهایی که در عصر کنترل اطلاعات، اصول لیبرال را حفظ کند و در عین حال، فعالیتهای مخرب در دارک وب را شناسایی و ریشهکن کند. در سالهای اخیر، جامعه بینالمللی در مواجهه با این چالشها پیشرفت چشمگیری داشته است؛ از جمله بهبود اشتراکگذاری اطلاعات، افزایش تواناییهای فنی اجرای قانون برای از بین بردن بازارهای غیرقانونی بزرگ، و تنظیم مقررات مربوط به تراکنشهای ارزهای دیجیتال.
مقابله با فعالیتهای مخرب در وب عمیق از طریق بهبود اشتراکگذاری اطلاعات بین نهادهای اجرای قانون و مؤسسات مالی آغاز میشود. ماهیت جهانی دارک وب، همکاری بینالمللی را ضروری میکند. در سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹، اینترپل و اتحادیه اروپا نیروهای اجرای قانون از ۱۹ کشور را گرد هم آوردند تا ۲۴۷ هدف مهم را شناسایی کنند و اطلاعات عملیاتی لازم برای اجرای قانون را به اشتراک بگذارند. نتایج این اقدامات امیدبخش بوده است: تنها در سال جاری، این تلاشها منجر به دستگیری افراد و تعطیلی ۵۰ سایت غیرقانونی در وب عمیق شد، از جمله بازار «وال استریت» و «والهالا»، دو تا از بزرگترین بازارهای مواد مخدر.
رشد تراکنشهای غیرقانونی در وب عمیق بسیاری از دولتهای جهان را وادار کرده است که با بهبود تواناییهای سازمانهای اجرای قانون داخلی، فعالیتهای مجرمانه را مختل کنند. به عنوان مثال، گزارشها حاکی از آن است که اداره تحقیقات فدرال آمریکا (FBI) عملیاتهایی را انجام داده که به این نهاد امکان «از بین بردن ناشناس بودن» سرورهای تور را میدهد. FBI این کار را از طریق ایجاد نودهایی در شبکه انجام میدهد که به آن اجازه میدهد هویتها و موقعیتهای برخی از صفحات غیرقانونی مستقر بر بستر تور را مشاهده کند. نخستین اقدام مهم، سرنگونی وبسایت «جاده ابریشم ۲.۰» در سال ۲۰۱۴ بود که بزرگترین بازار غیرقانونی وب عمیق محسوب میشد. تحقیقات نشان داد که در طول دو سال و نیم فعالیت این سایت، چندین هزار فروشنده مواد مخدر و سایر کالاهای غیرقانونی، صدها کیلوگرم مواد مخدر و دیگر کالاها و خدمات ممنوعه را به بیش از ۱۰۰ هزار خریدار توزیع کردهاند. این سایت همچنین به عنوان بستری برای پولشویی صدها میلیون دلار از این تراکنشهای غیرقانونی عمل میکرد. در مجموع، فروش این وبسایت بالغ بر ۹.۵ میلیون بیتکوین بود که در آن زمان ارزشی در حدود ۱.۲ میلیارد دلار داشت. در سال ۲۰۱۷، دو جانشین اصلی «جاده ابریشم»، یعنی AlphaBay و Hansa Market نیز تعطیل شدند.
قابلیتهای اجرایی در مقابله با دارک وب همچنان در حال پیشرفت است. به عنوان نمونه، در یکی از عملیاتهای اخیر، نیروهای اجرای قانون هلند توانستند یک فروشنده برجسته در دارک وب را به طور مخفیانه تصاحب کنند، آن را برای مدت یک ماه ناشناس اداره کنند، و سپس از اطلاعات جمعآوریشده برای سرکوب دهها فروشنده دیگر در وب عمیق استفاده کنند.
نیاز به مقررات جدید
علاوه بر انجام عملیاتهای اختلالآفرین، دولتها و نهادهای بینالمللی در تلاشند تا به طور مستقیم ارزهای دیجیتالی را که بازارهای دارک وب را تغذیه میکنند، تحت مقررات قرار دهند. به عنوان مثال، در ژوئن ۲۰۱۹، گروه ویژه اقدام مالی دستورالعملی صادر کرد که شرکتهای پردازشکننده انتقال ارز دیجیتال را ملزم میکند تا هویت فرستنده و گیرنده تراکنشهای مالی را شناسایی کنند. این دستورالعمل بر اساس توصیه نشست سران G20 در سال ۲۰۱۸ تدوین شده است، نشستی که در آن رهبران از نهادهای نظارتی بینالمللی خواستند تا در مورد سیاستهای مربوط به داراییهای دیجیتال، به ویژه در زمینه احراز هویت مشتری، مبارزه با پولشویی و مقابله با تأمین مالی تروریسم، بررسیهای لازم را انجام دهند. اکوسیستم استارتاپی متشکل از صرافیها، کیف پولها و دیگر تسهیلکنندگان پرداخت ارز دیجیتال هنوز زیرساختهای لازم برای پذیرش استانداردهای مشابه بخش مالی را ندارد، اما نهادهای نظارتی باید از هماکنون پایهریزی نظارتهای دقیقتر را آغاز کنند. راهاندازی قریبالوقوع «لیبرا»، ارز دیجیتال فیسبوک، این موضوع را به یک نگرانی جدیتر تبدیل خواهد کرد، چرا که موانع پذیرش داراییهای مجازی برای بیش از ۲ میلیارد کاربر فیسبوک کاهش خواهد یافت.
رژیمهای استبدادی همچنان به تلاشهای خود برای مسدود کردن دسترسی به دارک وب و مقابله با تهدیدات مشروعیتی که این بستر با توانمندسازی مخالفان و فعالان ایجاد میکند، ادامه خواهند داد. در مواجهه با این تهدید، واکنش طبیعی جوامع مدنی لیبرال حمایت از عدم نظارت و کنترل بر تور (Tor) به منظور حفاظت از آزادی بیان و حریم خصوصی خواهد بود. با این حال، واقعیت وب عمیق بسیار پیچیدهتر است و نیاز به رویکردی ظریف و متعادل از سوی نهادهای نظارتی و مجریان قانون دارد تا فعالیتهایی که در جوامع آزاد غیرقانونی و غیراخلاقی محسوب میشوند، متوقف شوند، در عین حال که مزایای واقعی یک شبکه ناشناس حفظ شود.
چرا وب عمیق باعث نگرانی در زمینه حفاظت آنلاین است؟
جنبه ناشناس بودن: این میتواند نگرانیهای امنیتی ایجاد کند. در دارک وب طیف وسیعی از "فرومها" وجود دارد که یک جوان میتواند بهطور ناشناس به آنها دسترسی پیدا کند. این شامل صفحات "مشاوره" خودکشی، صفحاتی که خودآزاری را ترویج میکنند، فرومهای طرفدار بولیمیا و طرفدار آنورکسیا است. علاوه بر این، سطح ناشناس بودن که دارک وب ارائه میدهد، باعث میشود که مرتکبین آزار کودک هویت خود را پنهان کنند. این بدان معناست که پلیس و تحقیقات در این فضاها به طور ذاتی مشکلساز است.
جنبه خدمات پنهان: دسترسی به خدمات پنهان برای جوانان خطراتی به همراه دارد زیرا آنها را در معرض طیف وسیعی از اقلام و محتواهایی قرار میدهد که در وب عمومی مجاز نیستند. این میتواند شامل مواد مخدر غیرقانونی، اسلحه، تصاویر صریح یا تصاویر نامناسب از کودکان باشد.
جنبه فعالیت غیرقانونی: این یک نگرانی روشن در زمینه حفاظت است. دسترسی و خرید مواد غیرقانونی ایمنی و سلامت جسمی یک جوان را به خطر میاندازد. این همچنین جوانان را به جنایتکارانی وصل میکند که ممکن است بخواهند از آنها سوءاستفاده کنند. برای جوانانی که ممکن است به دنبال اطلاعاتی در مورد دیدگاههای افراطی باشند، این همچنین آنها را به افرادی وصل میکند که ممکن است بخواهند از آنها سوءاستفاده کنند.
استفاده یک فرد جوان از دارک وب چیست؟
درک استفاده یک جوان از اینترنت بخش مهمی از حفاظت و حمایت از آنها است. بسیاری از جوانان خود دیجیتالیشان را به عنوان یک توسعه از هویت و احساس خود میبینند. بنابراین، بسیار مهم است که از جوانان به صورت دیجیتالی حمایت کنیم.
دسترسی به دارک وب نیاز به دانش و آگاهی دارد. دسترسی به خدمات پنهان و ایجاد ناشناس بودن نیاز به سطحی از مهارت دارد و احتمالاً تصادفی نخواهد بود. بنابراین، درک انگیزههای اینکه چرا یک جوان به این قسمتهای رمزگذاری شده از وب دسترسی پیدا میکند میتواند اطلاعات زیادی به ما بدهد و باید در متن وضعیت بررسی شود.
چطور میتوانم با جوانان درباره این موضوع صحبت کنم؟
شکافهای دانشی بین حرفهایها و جوانانی که از آنها حمایت میکنند ممکن است در زمینه فعالیتهای آنلاین وجود داشته باشد، بنابراین ایجاد آگاهی در مورد چنین مسائلی میتواند به تسهیل مکالمات کمک کند. به یاد داشته باشید که جوانان ممکن است لزوماً برای دلایل غیرقانونی از وب عمیق استفاده نکنند و خطرات معادل آن در وب عمومی نیز وجود دارد.
گفتگو: یک گفتگو درباره نحوه استفاده جوانان از اینترنت و دیدگاههای آنها نسبت به اینترنت آغاز کنید و از اظهار نظر قضاوتی درباره تصمیمات آنها خودداری کنید حتی اگر شامل استفاده از وب عمیق باشد. در نظر داشته باشید که درباره جنبههایی که از اتصال به اینترنت لذت میبرند، نوع وبسایتهایی که دوست دارند، از آنها بپرسید که چگونه به صورت آنلاین ایمن میمانند و بررسی کنید که اگر چیزی ببینند که آنها را ناراحت کند، چه کار خواهند کرد.
حریم خصوصی: ممکن است جوانان از TOR استفاده کنند زیرا نگران حریم خصوصی آنلاین خود هستند. در این صورت، میتوانید گزینههای دیگری مانند استفاده از شبکه خصوصی مجازی برای امنیت بیشتر آنلاین را بررسی کنید. همچنین بحث در مورد اینکه چرا و چگونه برخی افراد از حریم خصوصی برای وارد کردن آسیب استفاده میکنند، مفید خواهد بود.
حمایت: آنچه که بیشترین اهمیت را دارد این است که جوانان یک بزرگسال مورد اعتماد داشته باشند که بتوانند با او صحبت کنند و بدانند که در صورت مواجهه با چیزی که نگرانکننده است یا آنها را ناراحت میکند، در وب عمیق یا وب عمومی و در استفاده از رسانههای اجتماعی کجا باید بروند. اطمینان حاصل کنید که آنها میدانند که میتوانند به شما مراجعه کنند، مهم نیست چگونه یا از کجا به محتوای نگرانکننده دسترسی پیدا کردهاند.
راه های ازبین بردن نگرانی در مورد دارک وب چیست؟
ما وظیفه و تعهد داریم که از کودکان، جوانان و بزرگسالان در معرض خطر که از خدمات ما استفاده میکنند یا با آنها در تماس هستیم، حمایت و رفاه آنها را ترویج کنیم؛ رفاه آنها برای کار ما در "جامعه کودکان" بسیار مهم است. هیچ سازمانی به تنهایی نمیتواند از آنها محافظت کند، شناسایی کند، هدف قرار دهد یا مجرمانی را که در تلاش برای سوء استفاده از کسانی که با آنها کار میکنیم هستند، مختل کند. به همین دلیل و مطابق با سیاست و دستورالعمل حمایت از کودکان، جوانان و بزرگسالان در معرض خطر (دسامبر ۲۰۱۹)، اگر فکر میکنید آنها ممکن است در خطر فوری آسیب یا سوء استفاده باشند، یا جرمی در حال ارتکاب است، با شماره ۹۹۹ تماس بگیرید. لطفاً برای راهنمایی دقیقتر به سیاستها و دستورالعملهای حمایت از کودکان، جوانان و بزرگسالان در معرض خطر جامعه کودکان مراجعه کنید که شامل اطلاعات مربوط به اشتراکگذاری اطلاعات است.
حال که دریافتید دارک وب چیست می توانید دوره ی ورود به دارک وب سایت ایوولرن را خریداری کند.