اگر به دنبال راه‌اندازی یک وب‌سرور هستید، احتمالاً دو گزینه‌ی پرطرفدار یعنی Apache و Nginx را دیده‌اید. هر دو، وب‌سرورهای قدرتمندی هستند که میلیون‌ها وب‌سایت را پشتیبانی میکنند، اما تفاوت‌های قابل توجهی دارند که بر عملکرد و کارایی وب‌سایت شما تأثیر می‌گذارند. در این مقاله، به مقایسه Apache و Nginx پرداخته و مزایا، معایب و بهترین کاربردهای هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
تاریخچه‌ی Apache و Nginx
Apache
وب‌سرور Apache که با نام Apache HTTP Server نیز شناخته می‌شود، در سال ۱۹۹۵ توسط بنیاد نرم‌افزار آپاچی توسعه یافت. این وب‌سرور با قابلیت سفارشی‌سازی بالا، پشتیبانی از ماژول‌های متنوع و جامعه‌ی کاربری گسترده، یکی از محبوب‌ترین وب‌سرورهای جهان محسوب می‌شود.
Nginx
وب‌سرور Nginx در سال ۲۰۰۴ توسط ایگور سسیوف (Igor Sysoev) توسعه یافت و هدف اصلی آن، حل مشکلات مربوط به عملکرد و بارگذاری وب‌سایت‌های پر ترافیک بود. Nginx با معماری رویدادمحور (Event-Driven) و سبک، به یکی از سریع‌ترین و کارآمدترین وب‌سرورها تبدیل شده است.
مقایسه Apache و Nginx
در ادامه این مقاله، این دو وب سرور را بر مبنای معیار های مختلف مورد بررسی قرار میدهیم.
۱. مقایسه Apache و Nginx در معماری پردازشی
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو وب‌سرور، نحوه‌ی مدیریت درخواست‌هاست.
- Apache: از مدل فرآیندی (Process-driven) استفاده می‌کند که در آن، هر درخواست یک پروسه جداگانه دریافت می‌کند. این روش باعث می‌شود در بار کاری بالا، مصرف حافظه افزایش یابد.
- Nginx: از مدل رویدادمحور (Event-driven) بهره می‌برد که در آن، یک رشته‌ی پردازشی (Thread) می‌تواند هزاران درخواست را به طور همزمان مدیریت کند. این روش بهینه‌تر و سبک‌تر است.
۲. مدیریت هم‌زمانی و عملکرد
- Apache در پردازش‌های همزمان، در بار کاری بالا دچار افت عملکرد می‌شود، زیرا هر درخواست نیاز به ایجاد یک فرآیند جدید دارد.
- Nginx برای مدیریت درخواست‌های همزمان بهینه‌تر عمل کرده و در سایت‌های پرترافیک، عملکرد بهتری دارد.
۳. مقایسه Apache و Nginx در مدیریت فایل‌های استاتیک
- Apache هنگام سرو کردن فایل‌های استاتیک مانند تصاویر، فایل‌های CSS و JavaScript از مدل سنتی (انتصاب پروسه به هر درخواست) استفاده می‌کند که کمی کندتر است.
- Nginx این فایل‌ها را بدون نیاز به پردازش اضافی مستقیماً از دیسک خوانده و سریع‌تر ارائه می‌کند.
۴. پشتیبانی از ماژول‌ها
- Apache از ماژول‌های زیادی پشتیبانی می‌کند که امکان افزودن قابلیت‌های جدید را به سرور فراهم می‌آورد.
- Nginx نیز دارای ماژول‌های زیادی است، اما برخلاف Apache، این ماژول‌ها در زمان کامپایل شدن اضافه می‌شوند و امکان بارگذاری پویا (Dynamic Loading) ندارند.
۵. مقایسه Apache و Nginx در پیکربندی و سهولت استفاده
- Apache فایل .htaccess را ارائه می‌دهد که به کاربران اجازه می‌دهد تنظیمات را در سطح دایرکتوری تغییر دهند.
- Nginx از .htaccess پشتیبانی نمی‌کند و تمام پیکربندی‌ها باید در فایل اصلی تنظیمات (nginx.conf) انجام شود.
۶. پشتیبانی از زبان‌های برنامه‌نویسی
- Apache به طور پیش فرض از PHP و بسیاری از زبان‌های دیگر پشتیبانی می‌کند.
- Nginx به صورت پیش‌فرض از PHP پشتیبانی نمی‌کند و نیاز به استفاده از PHP-FPM دارد.
۷. مقایسه Apache و Nginx در عملکرد به عنوان Reverse Proxy
Nginx معمولاً به عنوان Reverse Proxy استفاده می‌شود و درخواست‌ها را به سرورهای دیگر هدایت می‌کند. این ویژگی باعث بهبود سرعت و توزیع بار سرور می‌شود.
۸. امنیت
- Apache دارای ویژگی‌های امنیتی قوی است اما به دلیل محبوبیت بالا، هدف حملات زیادی قرار می‌گیرد.
- Nginx نیز امنیت بالایی دارد و به دلیل معماری سبک‌تر، از آسیب‌پذیری‌های کمتری برخوردار است.
چه زمانی از Apache استفاده کنیم؟
Apache مناسب است اگر:
- نیاز به پشتیبانی از .htaccess دارید.
- سایت شما شامل اپلیکیشن‌هایی است که نیاز به ماژول های Apache دارند.
- از هاست اشتراکی استفاده می‌کنید که به صورت پیش فرض فقط از apache استفاده میکنند.
چه زمانی از Nginx استفاده کنیم؟
Nginx مناسب است اگر:
- به دنبال سرعت بالاتر و استفاده‌ی کمتر از منابع هستید.
- نیاز به یک Reverse Proxy کارآمد دارید.
- وب‌سایت شما پرترافیک است و مدیریت درخواست‌های همزمان برایتان اهمیت دارد.
هر دو وب‌سرور Apache و Nginx کاربردهای خاص خود را دارند. اگر به دنبال کارایی بالاتر و مدیریت بهینه‌ی درخواست‌ها هستید، Nginx گزینه‌ی بهتری است. اما اگر نیاز به سفارشی‌سازی و پشتیبانی گسترده از ماژول‌ها دارید، Apache می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. در بسیاری از موارد، استفاده‌ی همزمان از این دو وب‌سرور نیز امکان‌پذیر است، به این صورت که Nginx به عنوان Reverse Proxy عمل کرده و درخواست‌ها را به Apache هدایت کند.